Türkiye’nin ve Dünyanın Pamuk Üretimi, İthalatı – İhracatı Raporu
Selçuk YAVUZ
Dünyada sınırlı sayıda ülkenin ekolojisi pamuk tarımına el verdiğinden, dünya üretiminin %80’ine yakınını Türkiye’nin de içinde bulunduğu az sayıda ülke üretmektedir.
Dünyada pamuk üretim alanların en geniş olduğu ülke Hindistan’dır. Ardından sırasıyla Çin, ABD, Pakistan, Özbekistan ve Brezilya gelmektedir. Dünyada en çok pamuk üreten ilk 7 ülke sırasıyla Çin, Hindistan, ABD, Pakistan, Brezilya, Özbekistan ve Türkiye’dir. Tüketimde ise; ilk üç sırayı yine Çin, Hindistan ve Pakistan almakta, onları sırasıyla Türkiye, ABD ve Brezilya izlemektedir. Son 10 yılda birim alandan elde edilen verimlerin ortalamasına göre ilk yedi ülke Avustralya, İsrail, Türkiye, Brezilya, Suriye, Çin ve Meksika’dır. Son beş yılın ortalamasına göre dünyada en çok pamuk ithalatı yapan ilk yedi ülke Çin, Türkiye, Bangladeş, Endonezya, Pakistan, Tayland ve Vietnam’dır. En çok ihracat yapan ilk yedi ülke sıralaması ise ABD, Hindistan, Özbekistan, Brezilya, Avustralya, Yunanistan ve Türkmenistan şeklindedir.
2- PAMUK ÜRETİM VE TÜKETİMİ
2.1-DÜNYA PAMUK EKİM ALANLARI
Tablo 1 – Dünya Pamuk Ekim Alanları (Bin Ha)
Ülkeler |
2003/04 |
2004/05 |
2005/06 |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09* |
2009/10** |
2010/11** |
Hindistan |
7.830 |
8.786 |
8.677 |
9.144 |
9.439 |
9.373 |
10.120 |
10.575 |
Çin |
5.423 |
6.261 |
5.698 |
6.199 |
6.317 |
6.317 |
5.419 |
5.527 |
ABD |
4.858 |
5.284 |
5.586 |
5.152 |
4.245 |
3.063 |
3.112 |
3.863 |
Pakistan |
2.989 |
3.229 |
3.100 |
3.075 |
3.055 |
2.850 |
3.110 |
3.265 |
Özbekistan |
1.394 |
1.419 |
1.432 |
1.432 |
1.450 |
1.391 |
1.317 |
1.330 |
Brezilya |
1.100 |
1.179 |
856 |
1.097 |
1.077 |
840 |
836 |
961 |
Türkmenistan |
550 |
550 |
600 |
600 |
642 |
674 |
607 |
667 |
Burkina Faso |
459 |
566 |
646 |
716 |
407 |
466 |
420 |
462 |
Arjantin |
255 |
375 |
305 |
400 |
304 |
285 |
430 |
452 |
Zimbabve |
330 |
320 |
320 |
400 |
308 |
375 |
340 |
391 |
Tanzanya |
459 |
471 |
245 |
409 |
450 |
400 |
348 |
366 |
Türkiye |
725 |
698 |
600 |
630 |
500 |
365 |
280 |
364 |
Myanmar |
270 |
290 |
284 |
310 |
310 |
310 |
310 |
310 |
Diğer |
5.772 |
6.370 |
5.988 |
5.126 |
4.332 |
3.947 |
3.644 |
4.147 |
DÜNYA |
32.414 |
35.798 |
34.337 |
34.690 |
32.836 |
30.656 |
30.293 |
32.680 |
Kaynak: ICAC – (*) Tahmin, (**) Projeksiyon
2.2-DÜNYA PAMUK VERİMLERİ
Tablo 2 – Dünya KütlüPamuk Verimleri (Ton/Ha)
ÜLKELER |
2004/05 |
2005/06 |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10* |
2010/11* |
AVUSTRALYA |
4,3 |
4,9 |
4,5 |
4,4 |
4,8 |
4,4 |
4,8 |
İSRAİL |
4,5 |
3,7 |
4,3 |
4,3 |
4,3 |
4,4 |
4,4 |
TÜRKİYE |
3,8 |
4,1 |
4,3 |
4,3 |
3,7 |
4,1 |
4,1 |
BREZİLYA |
3,3 |
2,9 |
3,2 |
3,7 |
3,8 |
3,7 |
3,8 |
SURİYE |
4,3 |
4,3 |
3,2 |
3,7 |
3,7 |
3,3 |
3,3 |
ÇİN |
3,3 |
3,4 |
3,5 |
3,9 |
3,9 |
3,3 |
3,3 |
MEKSİKA |
3,5 |
3,1 |
3,9 |
3,5 |
3,7 |
3,3 |
3,1 |
VENEZUELLA |
1,3 |
1,3 |
1 |
1,3 |
1,2 |
3 |
3 |
TUNUS |
1,5 |
1,5 |
1,5 |
1,5 |
1,5 |
2,7 |
2,7 |
BULGARİSTAN |
1,1 |
1,1 |
1 |
0,9 |
0,9 |
2,7 |
2,7 |
GÜNEY AFRİKA |
2,1 |
2,5 |
2,2 |
2,7 |
1,9 |
2 |
2,4 |
YUNANİSTAN |
3,1 |
3,4 |
2,8 |
3,3 |
2,8 |
2 |
2,4 |
ABD |
2,4 |
2,3 |
2,3 |
2,4 |
2,2 |
2,1 |
2,3 |
KOLOMBİYA |
1,8 |
1,7 |
1,7 |
2,3 |
1,7 |
2 |
2 |
MISIR |
2,6 |
2 |
2,4 |
2,3 |
2,3 |
2 |
2 |
PERU |
2,1 |
2,2 |
2,3 |
2,4 |
2,4 |
2,4 |
2,5 |
DÜNYA |
2 |
2 |
2 |
2,2 |
2,1 |
1,8 |
1,9 |
Kaynak: FAO- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı- (*) Tahmin
2.3-DÜNYA PAMUK ÜRETİMİ
Tablo 3 – Dünya Pamuk Üretimi (1000 Ton-Lif)
ÜLKELER |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10 |
2010/11(*) |
ÇİN |
7,729 |
8,056 |
7,991 |
7,076 |
7,185 |
HİNDİSTAN |
4,746 |
5,225 |
4,921 |
5,117 |
5,443 |
ABD |
4,700 |
4,182 |
2,790 |
2,654 |
3,636 |
PAKİSTAN |
2,155 |
1,938 |
1,960 |
2,155 |
2,286 |
BREZİLYA |
1,524 |
1,602 |
1,193 |
1,252 |
1,481 |
ÖZBEKİSTAN |
1,165 |
1,165 |
1,002 |
871 |
1,002 |
TÜRKİYE |
849 |
675 |
457 |
380 |
488 |
AVUSTRALYA |
294 |
139 |
327 |
348 |
479 |
DİĞER |
4,258 |
3,830 |
3,218 |
2,930 |
3,379 |
TOPLAM |
26,573 |
26,138 |
23,400 |
22,403 |
24,891 |
Kaynak: USDA – (*) Tahmin
2.4-DÜNYA PAMUK TÜKETİMİ
Tablo 4 – Dünya Pamuk Tüketimi (1000 Ton-Lif)
ÜLKELER |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10 |
2010/11(*) |
ÇİN |
10,886 |
11,104 |
9,580 |
10,342 |
10,669 |
HİNDİSTAN |
3,941 |
4,050 |
3,865 |
4,246 |
4,442 |
PAKİSTAN |
2,613 |
2,613 |
2,449 |
2,504 |
2,547 |
TÜRKİYE |
1,589 |
1,350 |
1,110 |
1,219 |
1,197 |
BREZİLYA |
996 |
1,002 |
914 |
958 |
1,002 |
BANGLADEŞ |
697 |
762 |
816 |
871 |
925 |
ABD |
1,074 |
998 |
781 |
740 |
718 |
DİĞER |
5,157 |
4,976 |
4,421 |
4,469 |
4,516 |
TOPLAM |
26,953 |
26,854 |
23,937 |
25,349 |
26,017 |
Kaynak: USDA-(*)Tahmin
2.5-TÜRKİYE PAMUK ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ
Türkiye’de pamuk tarımı genelde Ege Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Çukurova ve Antalya yörelerinde yapılmaktadır. Lif pamuk üretimimizin yaklaşık %50’si Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, %28’i Ege Bölgesinde, %21’i Çukurova’da ve %1’i Antalya yöresinde gerçekleştirilmektedir (Kaynak: TARİŞ).
Tablo 5 – Ege Bölgesi Pamuk Üretici Sayısı (Kişi)
|
|
İzmir |
Aydın |
Manisa |
Denizli |
Muğla |
Balıkesir |
Çanakkale |
Toplam |
2000/01 |
18.804 |
23.257 |
11.724 |
4.951 |
5.961 |
1.765 |
1.045 |
67.507 |
2008/09 |
3.755 |
6.548 |
419 |
965 |
724 |
147 |
87 |
12.645 |
% Değ. |
-80 |
-71,8 |
-96,4 |
-80,5 |
-87,9 |
-91,7 |
-91,7 |
-81,3 |
Kaynak: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
Tablo 7 – Türkiye Pamuk Ekim Alanı, Kütlü Pamuk Üretim Miktarı ve Verimi
YILLAR |
EKİMALANI( ha) |
ÜRETİM (ton) |
VERİM (kg/ha) |
||||
Kütlü |
Lif |
Çiğit |
Kütlü |
Lif |
Çiğit |
||
2002 |
721.077 |
2.541.832 |
988.120 |
1.457.122 |
3.530 |
1370 |
2020 |
2003 |
637.329 |
2.345.734 |
919.531 |
1.337.065 |
3.680 |
1440 |
2100 |
2004 |
640.045 |
2.455.071 |
935.928 |
1.425.850 |
3.840 |
1460 |
2230 |
2005 |
546.880 |
2.240.000 |
863.700 |
1.291.180 |
4.100 |
1580 |
2360 |
2006 |
590.700 |
2.550.000 |
976.540 |
1.476.556 |
4.320 |
1666 |
2500 |
2007 |
530.253 |
2.275.000 |
867.716 |
1.320.831 |
4.290 |
1640 |
2490 |
2008 |
495.000 |
1.820.000 |
673.400 |
1.077.440 |
3.680 |
1360 |
2180 |
2009 |
420.000 |
1.725.000 |
638.250 |
1.021.200 |
4.110 |
1520 |
2430 |
Kaynak: TÜİK
3-PAMUK TİCARETİ
3.1-DÜNYA PAMUK İTHALATI
Tablo 8 – Dünya Pamuk İthalatı (1000 Ton-Lif)
ÜLKELER |
2003/04 |
2004/05 |
2005/06 |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10(*) |
ÇİN |
1929 |
1364 |
4200 |
2306 |
2511 |
1520 |
1660 |
TÜRKİYE |
516 |
743 |
744 |
873 |
711 |
635 |
800 |
BANGLADEŞ |
335 |
403 |
480 |
540 |
610 |
625 |
652 |
ENDONEZYA |
415 |
502 |
426 |
490 |
495 |
430 |
458 |
TAYLAND |
365 |
497 |
412 |
415 |
420 |
360 |
384 |
MEKSİKA |
405 |
401 |
386 |
301 |
333 |
285 |
300 |
VİETNAM |
117 |
150 |
153 |
224 |
250 |
250 |
273 |
KORE CUM. |
277 |
293 |
220 |
236 |
212 |
210 |
202 |
RUSYA |
275 |
307 |
291 |
284 |
233 |
200 |
190 |
HİNDİSTAN |
171 |
185 |
90 |
95 |
110 |
130 |
110 |
LİSTE TOPLAM |
4805 |
4845 |
7402 |
5764 |
5885 |
4645 |
5029 |
DÜNYA TOPLAM |
7242 |
7320 |
9610 |
8142 |
8136 |
6474 |
6753 |
Kaynak: DTM- ICAC-Cotton World Statistics-September 2009- (*) Tahmin
3.2-DÜNYA PAMUK İHRACATI
Tablo 9 – Dünya Pamuk İhracatı (1000 Ton-Lif)
ÜLKELER |
2003/04 |
2004/05 |
2005/06 |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10* |
ABD |
2995 |
3143 |
3281 |
2833 |
2973 |
2896 |
2221 |
HİNDİSTAN |
119 |
136 |
751 |
960 |
1530 |
425 |
1406 |
ÖZBEKİSTAN |
659 |
850 |
1020 |
980 |
887 |
560 |
788 |
BREZİLYA |
210 |
339 |
429 |
283 |
486 |
600 |
610 |
AVUSTRALYA |
470 |
435 |
628 |
465 |
265 |
230 |
348 |
BURKİNA FASO |
197 |
198 |
290 |
320 |
188 |
161 |
168 |
YUNANİSTAN |
247 |
321 |
356 |
269 |
234 |
220 |
161 |
TÜRKMENİSTAN |
116 |
91 |
125 |
167 |
185 |
90 |
151 |
MALİ |
265 |
268 |
250 |
212 |
111 |
84 |
76 |
SURİYE |
110 |
114 |
177 |
70 |
55 |
45 |
49 |
LİSTE TOPLAM |
5388 |
5895 |
7307 |
6559 |
6914 |
5311 |
5978 |
DÜNYA TOPLAM |
7242 |
7749 |
9732 |
8101 |
8356 |
6456 |
6753 |
Kaynak: DTM-ICAC-Cotton World Statistics-September 2009, (*) Tahmin
3.3-TÜRKİYE’NİN PAMUK İTHALAT VE İHRACATI
.
Tablo 10 – Türkiye Pamuk Dış Ticareti
|
|
|
2005/06 |
2006/07 |
2007/08 |
2008/09 |
2009/10* |
İTHALAT |
BİN TON |
762.0 |
877.3 |
711.4 |
635.6 |
778.9 |
MİLYON$ |
960,5 |
1,137.9 |
1,099.8 |
872,9 |
1,234.3 |
|
İHRACAT |
BİN TON |
47.0 |
66.0 |
80,6 |
29,7 |
23,2 |
MİLYON$ |
66,4 |
92.0 |
141,9 |
53,9 |
42,2 |
Kaynak: TÜİK – DTM (*) 2009 Ağustos – 2010 Mayıstarihleri arası 9 aylık verilerdir.
Türkiye’nin pamuk ithalatının yaklaşık %80’i ABD ve Yunanistan’dan yapılmaktadır. ABD’nin payı %60-65 civarındadır. Bu ülkeleri Türkmenistan, Hindistan, Brezilya, Özbekistan ve Suriye gibi ülkeler takip etmektedir. Öte yandanbaşlıca pamuk tedarikçilerimizin üretimleri büyük ölçüde sübvansiyonlarla desteklenmektedir veABD’den yapılan pamuk ithalatında GSM kredileri oldukça etkili olmaktadır. Avrupa ekonomisinde yaşanılan darboğaz ve DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Mekanizmasının ABD sübvansiyonları aleyhine kararları sebebiyle anılan desteklerde azalma beklenmekte olup, bu durumun pamuk tedarik fiyatlarımızda yukarı yönlü dalgalanmalara sebep olması beklenmektedir.
Kaynak: TÜİK
Tablo 11 – Türkiye İthalatının Ülkelere Göre Dağılımı (Miktar/Kg)
ÜLKE |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
A.B.D. |
493.945.285 |
417.265.695 |
616.187.125 |
383.175.396 |
410.002.155 |
YUNANİSTAN |
141.992.775 |
166.031.488 |
87.742.167 |
89.332.468 |
176.635.744 |
TÜRKMENİSTAN |
12.511.176 |
42.529.011 |
53.459.278 |
26.342.147 |
49.198.242 |
HİNDİSTAN |
2.221.616 |
11.718.535 |
87.692.131 |
24.929.982 |
23.007.316 |
ÖZBEKİSTAN |
9.555.353 |
21.265.578 |
31.082.601 |
19.221.071 |
20.995.629 |
BREZİLYA |
7.849.507 |
2.978.879 |
8.673.576 |
20.069.836 |
18.663.944 |
SURİYE |
58.599.866 |
35.801.076 |
3.113.488 |
3.898.666 |
7.832.656 |
LİSTE TOPLAM |
726.675.578 |
697.590.262 |
887.950.366 |
566.969.566 |
706.335.686 |
DİĞER TOPLAM |
775.512.033 |
753.715.055 |
946.212.883 |
613.434.739 |
753.186.586 |
Kaynak: DTM
Tablo 12 – Türkiye İthalatının Ülkelere Göre Dağılımı (Dolar)
ÜLKE |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
A.B.D. |
560.096.327 |
530.332.966 |
817.375.891 |
618.941.985 |
523.640.549 |
YUNANİSTAN |
171.000.833 |
214.132.194 |
123.244.586 |
145.390.495 |
245.680.815 |
TÜRKMENİSTAN |
15.675.426 |
53.144.080 |
71.320.365 |
43.479.419 |
68.982.881 |
Paylaşın
İlişkili Makaleler
